اگر شما در بخش بازاریابی یا فروش یک شرکت چه کوچک و چه بزرگ فعالیت میکنید باید هدف، ساختار و فرآیندی مشخص برای جمعآوری اطلاعات مشتریان خود در نظر بگیرید. شما باید اطلاعات گروههای مختلف مشتریان مانند سرنخهای فروش یا مشتریان وفادار را جمعآوری و مستندسازی کنید تا امکان مدیریت بهتر چرخه زندگی مشتریان خود را داشته باشید. برای جمعآوری اطلاعات مشتریان ابزارهای مختلفی وجود دارد اما شما باید آنهایی را انتخاب کنید که با کمترین هزینه و در کوتاهترین زمان به شما برای جمعآوری مناسبترین دادهها کمک میکند.
روشهای مرسوم جمعآوری اطلاعات مشتریان شامل پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده و گردآوری اطلاعات کتابخانهای است. برای تکمیل پرسشنامه میتوانید با مشتریان تماس چهره به چهره برقرار کنید و در زمان حضور نسبت به ثبت و ضبط اطلاعات آنها از طریق پرسشنامه اقدام کنید. علاوه بر پرسشنامه میتوانید از مصاحبههای باز نیز استفاده نمایید. در این حالت مشتری ملزم به پاسخگویی به پرسشهای از پیش تعیین شده شما نیست لذا این فرصت برای شما وجود دارد تا به جنبههایی از نیاز مشتری پی ببرید که ممکن است یافتن آنها از طریق پرسشنامههای ساختاریافته نه تنها سخت بلکه غیرممکن باشد. تکمیل پرسشنامه یا مصاحبه از طریق تماس تلفنی شیوه مرسوم دیگری است که منافع و معایب خاص خود را در مقایسه با روش قبلی دارد. علاوه براین میتوانید از طریق پست الکترونیکی یا سایر پیامرسانها پرسشنامه الکترونیکی برای مشتریان خود ارسال کنید. اگر هم خیلی سنتی هستید این کار را با پست یا فکس انجام دهید اما آمادگی آن را داشته باشید که به احتمال خیلی زیاد پاسخهای کمی دریافت کنید.
مشاهده شیوه متداول دیگری است که از رویکردهای قومنگاری وام گرفته شده است. این کار را با مشاهده مستقیم رفتار مشتریان در محل خرید یا بهصورت مخفی و یا با استفاده از سیستمهای تصویربرداری یا فیلمبرداری میتوانید انجام دهید اما همواره حواستان باشد که الزامات قانونی و جوانب اخلاقی لازم برای جمعآوری اطلاعات را رعایت کنید. آخرین و شاید سادهترین روش، جمعآوری اطلاعات از منابع کتابخانهای مانند گزارشها یا آمارهای مربوط به مشتریان است. این دسته از اطلاعات اگرچه به نسبت دادههای قبلی (اولیه) از دقت کمتری برخوردارند اما در مقابل سریعتر و غالباً کم هزینه یا رایگان هستند.
در کنار روشهای قبلی شما میتوانید با پیادهسازی سیستمهای اطلاعاتی بازاریابی یا فروش نسبت به جمعآوری اطلاعات و سوابق خرید مشتریان اقدام نمایید. این اطلاعات اگر در حجم زیاد و برای دورههای زمانی نسبتاً طولانی مدت جمعآوری شوند و سپس با استفاده از روشهای آماری، دادهکاوی و امروزه با ابزارهای هوش مصنوعی تجزیه و تحلیل شوند به شما بینش خوبی نسبت به مشتریان خواهند داد. جمعآوری دادههای مشتریان و تجزیهوتحلیل آنها قبل، حین و پس از خرید به شما برای درک بهتر مشتریان و پیشبینی رفتار آنان بسیار کمک خواهد کرد. همواره بهخاطر داشته باشید که اطلاعات «قدرت» است!